Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów tłumików, m.in. tłumiki absorpcyjne, refleksyjne i interferencyjne. Czym różnią się między sobą? Przede wszystkim budową, która wpływa na redukcję dźwięków o wysokich lub niskich częstotliwościach. Z czego dokładnie składają się poszczególne urządzenia?
Układ wylotowy odpowiada przede wszystkim za tłumienie hałasu, który powstaje w trakcie usuwania spalin na zewnątrz. Chodzi o to, żeby maksymalnie osiągnąć górną granicę normy wynoszącej obecnie 74 dB dla samochodów osobowych wyposażonych w silniki benzynowe i 75 dB dla aut z jednostkami wysokoprężnymi. Co ważne, hałas ten tworzą dźwięki o różnych częstotliwościach, dlatego w pojazdach montuje się kilka rodzajów tłumików.
Tłumik absorpcyjny – wypełnienie
Na przykład tłumiki absorpcyjne redukują dźwięki o częstotliwości powyżej 500 Hz. To, do jakich częstotliwości działają, zależy od średnicy obudowy urządzenia – maksymalnie do 2500 Hz. Tłumiki absorpcyjne wypełnione są watą stalową i mineralną watą szklaną ułożoną tak, aby każde z włókien miało jeden wspólny początek i jeden koniec. Taki system powoduje, że wełna stworzona z waty nie będzie wydmuchiwana z tłumika przez spaliny przepływające przez urządzenie. Ten rodzaj wypełnienia doskonale pochłania energię ze spalin, a jednocześnie jest odporny na wysokie temperatury.
Tłumik refleksyjny
Nieco inaczej działają tłumiki refleksyjne. Tutaj, aby zredukować dźwięki, wykorzystuje się wielokrotne odbijanie fali dźwiękowej. Każde odbicie od urządzenia powoduje tłumienie fali i ostatecznie doprowadza do znacznego ograniczenia hałasu. Tłumiki refleksyjne dzielą się na dwa rodzaje – z rezonatorem szeregowym i rezonatorem bocznikowym. O szeregowym mówimy wtedy, gdy rezonans następuje w głównym przewodzie odprowadzającym spaliny, zaś o bocznikowym, gdy zjawiska rezonansowe dzieją się w przewodzie odgałęzionym stworzonym np. przez wsunięcie rury wylotowej do wnętrza tłumika. Taką budowę nazywa się komorą pierścieniową.
Wśród tłumików refleksyjnych wyróżnia się także rezonator bocznikowy Helmholtza. Tworzą go puszka tłumika i rura z nawierconymi otworami, która umieszczona jest bezpośrednio w tej puszce.
Urządzenia tego typu radzą sobie głównie z tłumieniem dźwięków o niskich częstotliwościach.
Tłumiki interferencyjne
Jeszcze inną budowę – i jednocześnie sposób działania – mają tłumiki interferencyjne. Wykorzystują one nakładanie się na siebie drgań. Jak to się dzieje? Tłumik interferencyjny rozdziela spaliny na dwa strumienie. Jeden kieruje krótszym kanałem, a drugi dłuższym. Na końcu strumienie się spotykają i interferują ze sobą, aż do czasu całkowitego wygaszenia drgań.
Urządzenia te potrafią tłumić dźwięki przede wszystkim na niskich częstotliwościach.
A może tłumik kombinowany?
Jeszcze innym, najbardziej uniwersalnym rozwiązaniem, jest tłumik kombinowany. W związku z tym, że żadne z opisanych powyżej urządzeń nie tłumi dźwięków na wszystkich częstotliwościach, stworzono tłumiki kombinowane łączące kilka metod ograniczenia drgań w jednym, np. interferencję, komorę refleksyjną i absorpcję. W efekcie można uzyskać tłumienie drgań o częstotliwościach od 50 do nawet 8000 Hz.
