Zacznijmy od oczywistego stwierdzenia – olej to płyn eksploatacyjny, który należy regularnie wymieniać. Dlaczego? Ponieważ stary i zużyty może wpłynąć na awarie np. napinacza paska rozrządu, pompy vacum albo turbosprężarki. W jaki sposób olej się zużywa i na co należy szczególnie uważać, wyjaśniamy w poniższym artykule.
Olej odpowiada przede wszystkim za smarowanie elementów metalowych tworzących silnik. Oprócz tego reguluje temperaturę jednostki, a dzięki dodatkom działa antykorozyjnie oraz oczyszcza silnik z nagaru i innych zanieczyszczeń. Ten płyn eksploatacyjny wykorzystywany jest nie tylko do smarowania napędu, lecz także pompy vacum, rozdzielaczowych pomp wtryskowych, turbosprężarki i napinacza paska rozrządu. Tym samym olej złej jakości – stary i zużyty – negatywnie wpływa na wszystkie z wymienionych podzespołów.
Zużyty olej a pompy
Wiele samochodów wykorzystuje olej silnikowy do smarowania pomp – vacum i rozdzielaczowej wtryskowej. Pompy vacum odpowiadają za wytworzenie podciśnienia, które jest niezbędne do prawidłowej pracy układu hamulcowego i sterowania zaworami, np. EGR. Stosuje się je w silnikach wysokoprężnych. Jak stary olej działa na pompę vacum? Jeśli to urządzenie nie będzie miało odpowiedniego smarowania – przepływ oleju w kanalikach doprowadzających zostanie ograniczony – pompa po prostu się zatrze.
Podobnie stanie się z pompą rozdzielaczową wtryskową, którą stosowano w starszych samochodach z jednostkami wysokoprężnymi. Ona również potrzebuje dobrej jakości oleju do utrzymania odpowiednich warunków pracy. Jeżeli go nie dostanie, zatrze się i pompę trzeba będzie wymienić.
Smarowanie w turbosprężarce
Innym podzespołem, który reaguje na stan oleju silnikowego, jest turbosprężarka. Obecnie większość nowych samochodów wyposaża się w turbo, żeby zwiększyć ich osiągi. Trzeba jednak pamiętać, że turbosprężarka pracuje w naprawdę trudnych warunkach. Łopatki w turbinie rozpędzają się nawet do 200 tys. obrotów na minutę, a łożyska są narażone na bardzo wysokie temperatury przelatujących przez nie spalin. Jeśli turbo nie będzie miało właściwego smarowania i chłodzenia, dojdzie do awarii, która jest kosztowna w naprawie.
W przypadku turbosprężarki jakość oleju staje się szczególnie istotna nie tylko ze względu na konieczność smarowania, lecz także możliwość zapchania kanalików doprowadzających olej. W turbo są one naprawdę małe, więc łatwo mogą zostać zablokowane przez zanieczyszczenia ze starego płynu eksploatacyjnego.
Wpływ oleju na napinacz paska rozrządu
Kolejną drogą w wymianie częścią jest rozrząd – jeśli dojdzie do jego zerwania, tłoki zderzą się z zaworami i konieczny będzie remont silnika. Zazwyczaj za taką sytuację odpowiada niewłaściwe napięcie łańcucha albo paska rozrządu, o którym teraz mowa. Co ma do tego olej? Otóż olej silnikowy również w tym podzespole odpowiada za smarowanie. Gdy olej się zestarzeje albo będzie złej jakości, parametry pracy paska zdecydowanie się pogorszą, a to wpłynie na przyspieszenie zużycia tego elementu i innych części tworzących rozrząd.
Dlaczego olej silnikowy się zużywa?
Chyba nikogo nie trzeba już dodatkowo przekonywać, że olej należy wymieniać zgodnie z zaleceniami. W związku z ograniczoną żywotnością tego płynu eksploatacyjnego powinno się spuszczać stary i wlewać nowy olej raz na 10–15 tys. km albo raz na rok.
Dlaczego olej w ogóle się zużywa? Traci właściwości smarujące przede wszystkim ze względu na ciągłe narażenie na wysokie temperatury oraz na silny nacisk.
Najbardziej niebezpieczne jest przegrzanie oleju – bardzo wysokie temperatury przyspieszają procesy utleniania zachodzące w tym płynie i powodują powstanie substancji smolistych, czyli, mówiąc wprost, zanieczyszczeń. Jeżeli zaś dojdzie do punktowego spalania, w jednostce wytrąci się nagar potencjalnie niebezpieczny dla silnika.
