Filtr cząstek stałych inaczej DPF lub FAP to jeden z istotnych elementów układu wydechowego i jednocześnie jeden z najbardziej znienawidzonych. Jak jest zbudowany? Czy można go zregenerować? Kiedy trzeba kupić nowy DPF? I najważniejsze – dlaczego nie powinno się go po prostu usunąć?
Filtr cząstek stałych nazywany jest również DPF-em (od angielskiego diesel particulate filter) lub FAP-em (od francuskiego filtre à particules) to element układu wydechowego odpowiadający za oczyszczanie spalin z cząstek sadzy oraz popiołu. Co ważne, DPF-y wykorzystuje się wyłącznie w samochodach z silnikami wysokoprężnymi. Od 2009 roku każdy pojazd z jednostką diesla musi być wyposażony w filtr cząstek stałych. Wynika to z wprowadzenia normy czystości spalin Euro 5.
Budowa filtra cząstek stałych
DPF składa się z wkładu wykonanego z ceramiki i obudowy ze stali nierdzewnej. Z wyglądu nieco przypomina katalizator. Wkład filtra tworzą naprzemiennie ułożone kanaliki, dlatego urządzenie w przekroju przypomina plaster miodu. Kanaliki te są częściowo zatkane i porowate, aby zatrzymywać cząstki sadzy, a jednocześnie przepuszczać pozostałe spaliny. Ścianki kanalików pokrywa się tlenkiem glinu, ceru i platyną.
Regeneracja, czyli sposób na oczyszczanie
Cząstki sadzy, które zostają w filtrze, muszą być regularnie usuwane. Odbywa się to w trakcie procesu regeneracji. Regenerację dzieli się na pasywną, aktywną oraz wymuszoną. Pasywna dzieje się bez udziału kierowcy – jeżeli filtr osiągnie 350 stopni Celsjusza, zgromadzona w nim sadza zaczyna się wypalać, oczyszczając tym samym urządzenie. Do uzyskania takiej temperatury konieczna jest dłuższa jazda ze stałą prędkością, dlatego tak często podkreśla się, że diesle lubią wyjeżdżać na trasę. Pokonywanie odcinków wynoszących kilkadziesiąt lub kilkaset kilometrów po prostu wpływa pozytywnie na żywotność niektórych części stosowanych w jednostkach wysokoprężnych.
O regeneracji aktywnej mówimy wtedy, gdy celowo zwiększamy temperaturę spalin do 600 stopni Celsjusza, aby filtr mógł się oczyścić. Wymaga to zmiany pracy silnika tylko na czas regeneracji – 5 do 10 minut. Gdy nawet to nie wystarcza, można przeprowadzić regenerację wymuszoną. Wówczas konieczna jest wizyta w serwisie. Warto pamiętać, że jeżeli zatkanie filtra wynosi więcej niż 70%, trzeba go po prostu wymienić.
Kiedy wymienić DPF?
Niestety zakup nowego DPF-a jest drogi. Czasami niektórzy decydują się na wstawienie używanego filtra po regeneracji, ale to dość ryzykowne rozwiązanie. Lepiej już poszukać nowego zamiennika, jeżeli bardzo zależy Wam na oszczędności. I co najważniejsze – zgodnie z polskim prawem nie można całkowicie usunąć DPF-a. Dlaczego? Wynika to z obowiązujących norm emisji spalin. Jeżeli w trakcie przeglądu technicznego diagnosta stwierdzi brak filtra, odmówi przedłużenia ważności badań technicznych. Pojazd, który powinien mieć DPF, a z jakiegoś powodu go nie ma, nie może zostać dopuszczony do ruchu.
