Jeżeli w trakcie sprawdzania poziomu oleju zauważycie, że płyn zmienił kolor, zazwyczaj zakładacie, że pora go wymienić. Nic w tym dziwnego. Panuje powszechne przekonanie, zgodnie z którym czarnoszary odcień oleju silnikowego jest równoznaczny z jego zużyciem. Czy rzeczywiście ciemny olej trzeba jak najszybciej zastąpić nowym? Kiedy ten płyn eksploatacyjny może zmienić barwę? Dlaczego zdarza się, że czernieje od razu po zalaniu?
Olej silnikowy zaleca się wymieniać średnio co 10 do 15 tys. przejechanych kilometrów. Dlaczego po takim okresie? Ponieważ mniej więcej wtedy traci swoje właściwości. W związku z tym, że olej odpowiada nie tylko za smarowanie elementów metalowych w jednostce napędowej, chłodzenie silnika, jego wygłuszanie i doszczelnianie komór spalania, lecz także dzięki dodatkom uszlachetniającymi m.in. zapobiega korozji, oczyszcza silnik z sadzy oraz ogranicza problem powstawania nagaru, pilnowanie czasu jego wymiany jest bardzo ważne. (Zobacz także: Jak dobrać olej silnikowy do konkretnego modelu samochodu?). Stary olej niespełniający swoich funkcji może bowiem prowadzić do powstawania poważnych awarii, a w skrajnych wypadkach jeżeli dodatkowo dojdzie do obniżenia jego poziomu, nawet do zatarcia jednostki napędowej.
Jaki kolor ma olej silnikowy?
Nowy olej ma kolor słomkowy albo bursztynowy. Jeżeli sprawdza się poziom oleju od razu po wymianie, dość trudno zauważyć go na bagnecie. Zazwyczaj widać jedynie połysk. Taki stan może się utrzymywać przez jakiś czas – w przypadku samochodów z silnikami benzynowymi, które są w naprawdę dobrym stanie lub zasilanych LPG – albo nie. Zdarza się, że olej przybiera ciemniejszą barwę już po kilkunastu lub kilkudziesięciu przejechanych kilometrach. Tak dzieje się zazwyczaj w pojazdach z jednostkami wysokoprężnymi.
Ciemnienie oleju silnikowego
Co powoduje, że ten płyn eksploatacyjny zmienia kolor? W trakcie spalania oleju powstają cząstki stałe. Przechodzą one do skrzyni korbowej i ściekają razem z olejem do misy olejowej. Żeby zapobiec powstawaniu nagaru z cząstek stałych, dodatki do oleju – dyspergatory – rozpuszczają je, co wpływa na barwę płynu. W związku z tym, że w samochodach zasilanych silnikami diesla tworzy się więcej osadów, olej może być ciemniejszy niż w autach z jednostkami benzynowymi lub wykorzystującymi LPG.
Pamiętajcie, że nie należy się kierować wyłącznie kolorem oleju, jeżeli zastanawiacie się nad jego wymianą. Nie zawsze jasny olej to olej o dobrych właściwościach – bo starzeje się bez względu na ilość osadów – i odwrotnie. Dlatego zawsze powinno się przestrzegać okresów wymiany zalecanych przez producenta.
Ciemna barwa oleju po wymianie
A co wtedy, gdy ciemny olej widać od razu po wizycie u mechanika? Jeśli nowy płyn był wlany dosłownie kilka godzin temu, a na bagnecie już widzicie czarnoszarą barwę, nie powinniście od razu zakładać, że w warsztacie ktoś chciał Was oszukać i nie dokonał wymiany albo wykorzystał niewłaściwy olej. (Zobacz także: Dlaczego zwiększa się ilość oleju w silniku?) Po pierwsze, jak wspomnieliśmy wcześniej, olej może ciemnieć już po kilkunastu kilometrach w samochodach z jednostkami diesla lub w autach ze zużytymi silnikami benzynowymi. Po drugie, zdarza się, że resztka starego oleju miesza się z nowym i daje taki efekt. Po trzecie, na kolor oleju ma wpływ jakość wlewanego paliwa – im gorsze, tym ciemniejsza barwa. Po czwarte, w przypadku olejów syntetycznych ciemny odcień może wynikać zawartości dodatków uszlachetniających, które dosłownie czyszczą silnik z osadów. Stąd jeżeli zauważycie, że olej stał się prawie czarny, a regularnie pilnujecie terminów wymiany i zdajecie sobie sprawę ze stanu jednostki napędowej, nie powinniście się przejmować kolorem tego płynu.
